Biti roditelj i vršiti sve funkcije koje ta uloga podrazumijeva, ima uticaj koji mijenja život i psihički i fizički
Ideja da djeca mogu da nas održe mladima (uglavnom duhom) možda je dobila i naučno utemeljenje. Studija sprovedena na više od 37.000 odraslih, otkrila je da roditeljstvo može pomoći da ljudski mozak ostane u formi – iako stari.
Naučnici su otkrili da se sa dobijanjem djeteta povećava broj veza u moždanim ćelijama, i da, iako godine idu, mozak ostaje „u formi“ i tako izbjegava mentalne, fizičke i neurološke probleme koji su u vezi sa srednjim i starijim životnim dobom. Uticaj potomstva je posebno u istraživanjima bio vidljiv u regionima centralnog nervnog sistema koji su povezani sa pokretom i senzacijom.
Obogaćeni život
Autori studije, koju vodi kognitivni neuronaučnica Edwina Orchard sa Univerziteta Yale, tvrde da je njihovo istraživanje najveće istraživanje funkcije mozga roditelja do sada, i prvo koje pokazuje razlike kod muškaraca koji su se ostvarili kao roditelji ili nisu dobili potomstvo.
Informacije iz Biobanke Ujedinjenog Kraljevstva, sugerišu da uprkos iscrpljenosti, stresu i izazovima roditeljstva, ta uloga može dugoročno obogatiti život osobe, pružajući prijekopotrebnu kognitivnu stimulaciju, fizičku aktivnost i društvenu interakciju.
– Okruženje koje podrazumijeva njegu, i brigu o djeci, a ne samo trudnoća, čini se važnim faktorom, jer ove pozitivne efekte vidimo i kod majki i kod očeva – kaže psihijatar Avram Holmes sa Univerziteta Ratgers.
Ako je to tačno, moguće je da bi direktan uticaj brige o djeci mogao dati slične beneficije bakama i djedovima, onima koji rade s djecom ili bilo kojoj drugoj osobi koja ima veliku odgovornost za mališane.
Očevi su često isključeni iz studija o roditeljstvu jer fizički ne iznose trudnoću, ne rađaju i ne doje, ali to ne znači da nemaju izuzetno važne uloge i funkcije u domaćinstvu sa djecom.
Biti roditelj i vršiti sve funkcije koje ta uloga podrazumijeva, ima uticaj koji mijenja život i psihički i fizički, a ipak neuronaučnici znaju malo o dugoročnim efektima roditeljstva na mozak kod oba pola.
Tek nedavne studije su pokazale duboke promjene u mozgu koje se dešavaju tokom trudnoće. Nakon što se beba rodi, skeniranje mozga magnetnom rezonancom otkriva promjene u „arhitekturi“ mozga majki u oblastima uključenim u funkcije razmišljanja, maštanja…
Među očevima, početna istraživanja sugerišu da rađanje djeteta može dovesti do gubitka volumena od jednog ili dva procenta korteksa. Pošto se ovo skupljanje dešava u regionu povezanom sa roditeljskim prihvatanjem i toplinom, istraživači pretpostavljaju da je to način na koji mozak priprema ovu mrežu za novu ulogu u životu.
Šta kada beba odraste
Da bi istražila kasnije uticaje roditeljstva, kognitivni neuronaučnica Orchard vodila je studiju na analizirajući rezultate skeniranja mozga skoro 20.000 žena i više od 17.600 muškaraca starijih od 40 godina, iz Biobanke Velike Britanije.
Za oba pola, roditeljstvo je bilo u pozitivnoj korelaciji sa funkcionalnom vezom, što se odnosi na obrasce neuronske aktivacije unutar i između moždanih mreža. Inače, tipično je da mozak koji stari pokazuje nižu funkcionalnu povezanost preko somato-motorne mreže i veću povezanost unutar kortiko-subkortikalnih sistema.
Ipak, suprotni obrasci primjećeni su kod roditelja starih između 40 i 69 godina.
– U regijama mozga u kojima opada funkcionalna povezanost, kako pojedinci stare, primjećen je drugačiji proces kod ljudi u godinama koji su postali – objašnjava Holmes.
Ove strukture mozga koje izgledaju mlađe su intrigantne, ali naučnici ističu da su potrebne veće i raznovrsnije dugoročne studije mozga kako bi se razdvojili svi relevantni faktori koji bi mogli da utiču na to kako starimo.
Studija je objavljena u časopisu PNAS.
